Pas op: zure nasmaak!

Een lemen huis
Een plek onder de zon
En altijd iemand in de buurt
Die voor me werken kon
Toch wou ik dat het hier net iets vaker
Iets vaker simpelweg niet zo druk en zo heet en zo simpel was
Ohw ohw ohw

Inderdaad, een lemen huis. Een eigen lemen huis. Een eigen lemen huis met een eigen bediende, een eigen douche waar af en toe water uitkomt en een toilet die soms zelfs doorspoelt. Dat kunnen er niet veel zeggen hier in Djenné en ik mag me de gelukkige inwonende noemen. Wow.

Reeds een dikke week mag ik mezelf als Djennenké beschouwen, een inwoner van het dorp Djenné, al zeg ik het zelf. De echte inwoners van Djenné denken hier beslist anders over, maar ik geef ze 2 maanden de tijd om me op te nemen. Op straat wordt er nog steeds iedere paar seconden “Toebaboe, Toebaboe” naar me geschreeuwd, maar ook aan die reputatie werk ik hard. Toebaboe betekent blanke, maar symbolisch ook zoiets als ‘dikke vette portemonnee op pootjes’ als je het mij vraagt. “Kel è la diefeerans”, oftewel wat is het verschil…

Djenné is echt een topdorp. Ik zou de aankomende 2 maanden toch echt een probleem hebben als dat niet het geval was. Ik voel me net Jezus van Nazaret in Betlehem of Jeruzalem (hmm…waar komt ‘ie eigenlijk vandaan?) als ik hier door de straten wandel en me een weg probeer te banen tussen het loslopend vee, springend over de open riolen en omsingeld door de hutjes van leem en klei die nu na het regenseizoen door de Djennese kinderen door een nieuwe laag klei worden voorzien. Want dat is wat Djenné typeert; de altijd meurende open riolen in de straten die zo smal zijn dat er nog niet eens een fiets doorheen past (als ze die ten minste hadden) en enkel huizen van klei alsof bakstenen en cement zijn bezeten van de duivel.

Nee, ik heb hier niks te klagen, ook al is de straatstank soms ondraaglijk, kan ik de straatkinderen soms wel afschieten en verlang ik soms naar ons heerlijke kikkerland waar het 30 graden kouder is. Vooral het megagrote huis waar ik nu mijn intrede in heb gedaan, is mijn stekkie geworden. Ik heb echt geen idee wat ik met de 9 overige slaapkamers moet doen en ook 2 badkamers is iets teveel van het goeie, maar al met al heb ik het beter als de meeste Djennenkés. Als je hier een kijkje zou nemen met je Hollandse geest, zou je zeggen dat het nog primitiever is dan kamperen op Schiermonnikoog, maar ik mag van geluk spreken dat ik hier zelfs stromend water heb, ook als is dat slechts een paar uur per dag. De grote vraag iedere ochtend is dan ook of ik heerlijk luuks kan douchen of met emmer en bekertje al hurkend wat water over mijn rug moet laten sijpelen.

Maar 1 ding hebben ze op Schiermonnikoog zeker niet. Als je hier een huis huurt, krijg je gratis, voor niks en am-sonst een bediende kado. Een hulpje die alles voor je doet, net als wanneer je een ansichtkaart koopt en je vervolgens ziet dat de envelop er gratis achter plakt. Ik associeerde mezelf in het begin als slavendrijver en voelde me lullig als hij mijn kleren ging wassen, mijn kamer ging opruimen en als ik het zou vragen zelfs mijn bips zou afvegen, maar dat blijkt hier normaal te zijn. Blijkbaar krijgt hij zelfs meer betaald als wat men hier normaal gesproken verdient. Die 25 euro aan maandsalaris zal vast wel ergens in de huurprijs verscholen zitten. Een huis zonder hen blijkt echter niet compleet te zijn en kom ik er helaas niet van af.

Het enige probleem met Máama, mijn helpende hand van boven de 50 met tanden nog rotter dan de bananen die ze hier op de markt verkopen, is dat hij geen Frans spreekt. En ik geen Bambara. En dus begrijpt hij mij niet en ik hem niet. En dus hebben we een handen-voeten-taal ontwikkeld die nogal onlogischs is en waarbij hij alleen maar kei hard lacht als ik wat probeer uit te leggen. Toen ik hem eergister vroeg of hij de badkamer wat kon uitstoffen, dacht hij dat hij mijn rug moest inzepen en had hij de douche al voor me aangezet. Nee, dan laat ik mijn vieze rug toch voor wat het is. Toen heb ik met mijn linkerhand en rechtervoet nogmaals duidelijk gemaakt wat nu precies de bedoeling was. Vervolgens kijk ik weer tegen zijn rotte stalagtieten aan (lees: vervolgens lacht hij weer) en begint hij soep voor me te koken. Over miscommunicaties gesproken.

Na zo’n dag als vandaag moet ik toch echt weer even bijkomen. Djenné is rustig waar je iemand s’avonds aan de andere kant van het dorp zelfs nog kunt horen boeren, behalve op maandag. De maandagmarkt staat bekend om de drukste en meeste uitgebreide van heel Mali en dat merk je meteen. Je kunt er werkelijk alles kopen, van lege batterijen tot aan geiten met 3 poten. De rotte vishoek moet je zoveel mogelijk ontwijken en de Maraboetenten zijn het indrukwekkendst. Een Maraboe is een soort van middeleeuwse tovenaar die je in ieder dorp wel een paar vindt. Ze hebben een hoge status, want ze kunnen je voorzien van veel geluk met hun magische brouwsels en imposante ceremonies. Voor mij zijn het gewoon ouderwetse kwakzalvende bandieten die met wat kattegezang hun zakken met geld vullen, maargoed, wie ben ik met zo’n mening. Hun marktkraampjes liggen vol met smerige kattenhuiden, ondefinieerbare stukken bot en andere afgehakte dierenledenmaten waar menig hond wel pap van lust. Op de vraag waar een stuk gedroogde ezeltong goed voor was, kreeg ik een zweverig antwoord, maar als ik het goed begreep moet je dat over je navel strijken en vervolgens in je oor stoppen om beter te presteren op school/werk. Of iets in die trend.

Het fijne van zo’n markt is dat je inkopen kunt doen die je de rest van de week in heel Djenné nergens meer kunt vinden. Inslaan-die-hap dus. Zo helpt Fa, een Malinees die ik op zijn beurt weer help met zijn Engels, me met de inkopen voor een Malinese prijs, want je wordt als blanke, dikke, vette portemonnee op pootjes ontiegelijk afgezet met alles. Engelse les in ruil voor wat gepingel dus. Zo ligt de koelkast weer vol met groenten en fruit waar ik een week soep van kan trekken. Ook heb ik mezelf omgedoopt tot semi-vegetariër, want die hompen vlees op de markt zien zwart van de rotheid en vliegen en ga ik echt van m’n stokje bij alleen al de gedachte dat ook daar soep van wordt getrokken. Elastiek op een botje (lees: Malinese kip) is ook niet bepaald een culinair hoogtepunt en dus ben ik voor mijn proteïne-gehalte voornamelijk toegewezen op witvis en pinda’s. Ook niet slecht, al zeg ik zo.



Nee, ik kan wel jolig gaan schrijven over het leven in Mali, maar ik zie ook veel ellende, leed, armoede en verdriet om me heen. Daar moet je mee kunnen leven als blanke buitenstaander, maar het is toch moeilijk als je er zo dichtbij staat.
Tijdens mijn trip naar de Dogon-regio een paar dagen geleden bijvoorbeeld kwam er een jonge vrouw naar me toe terwijl ik zat te wachten op de bus. Ik dacht dat ook zij me wat sieraden wilde verkopen of mijn lege waterfles wilde hebben, maar ze vroeg me of ik wat pijnstillers voor haar had. Toen ik vroeg waarvoor ze die nodig had, liet ze me haar tanden zien en zag ik dat de helft er wat uitgeslagen. Veel meisjes hier laten een gleuf tussen hun tanden slijpen omdat dat wordt gezien als vorm van schoonheid, maar dit keer was het blijkbaar misgegaan. Het beeld van haar mond vol afgebrokkeld tand staat nu nog op mijn netvlies gebrand.

Zo ook de kinderen van een jaar of 10 die in de-middel-of-nergens langs de kant van de weg staan met tranen in de ogen, gekleed in het blauw met rammelaars in hun handen. Na de vraag wat ze er deden werd me uitgelegd dat ze net waren besneden en dat ze vervolgens 5 dagen lang langs de kant van de weg moeten rammelen naar iedere voorbijganger. Blijkbaar wordt nog 95% van de bevolking besneden op niveau 2, ik bespaar je de details.

Ook loop ik op de maandagmarkt het dierengedeelte met een grote boog voorbij omdat dat schaap met die 3 poten uit het verhaal hierboven op zijn allerminst verzonnen was. Misschien ben ik af en toe een zachtgekookt watje maar ik trek dat gewoon niet. Dierenleed, niet aan mij besteed. Ofzoiets.

Maar…. Gelukkkig kunnen de mensen ook nog lachen, hoe rot hun gebit ook mag zijn, en dus doe ik vrolijk mee. Om eerlijk te zijn had ik ook medelijden met al die zwervende straatkinderen die je de kleren van het lijf vragen over lege flessen, snoepgoed en geld. Gelukkig heb ik dat beeld bijgesteld nadat ik gister werd beroofd van mijn 2 stokbroden op weg naar huis door 20 van zo’n rotjongens. Maar de wraak zal snoepgoedzoet zijn!

A la prochaine!


P.S. Mocht je me nu echt vreselijk missen, wil je me op de hoogte brengen van het Hollandse weer of wil je gewoon effe wat kwijt, stuur dan geen pakketje of aangetekende brief per postduif naar dit huisadres, want dat schijnt maanden te duren, maar bel me dan op mijn Malinese nummer +223 4787958. Als je vanuit Nederland eerst het nummer van Belbob draait (0900-0711) en je doet wat de zwoele stem van Belbob je vraagt, bel je me voor 13 ct/min. Daar zou ik het toch niet voor laten!

(of heb ik dat nou te vlug gezegd…)